Op een dag -na twaalf jaar- weet je het...

 ... je hebt een convergentie insufficientie (onder andere). En je kunt er iets aan doen.

Ik heb nooit scheel kunnen kijken. Wie had kunnen bedenken dat dit me ooit zoveel ellende zou geven? Nou, de neuro optometrist dus.

Of je nou een burnout of hersenletsel hebt, het advies om ontspannende, energie gevende dingen te doen, is hetzelfde. Handwerken, tuinieren en creatieve expressie zijn daarbij klassiekers. 

Behalve voor mij. Ik heb mij altijd hoogst verbaasd over de vele voorbeelden van mensen die heerlijk tot rust komen, en opladen, van haken, tekenen en onkruid wieden. Begrijp me niet verkeerd, ik doe dit alles zielsgraag (tegenwoordig zelfs wieden) en haal er diepe voldoening uit. Maar fysiek raak ik er in zeer korte tijd overbelast, uitgeput, pijnlijk en ziek van. 

Geen perfectionisme
Lange tijd heb ik gedacht dat dit lag aan perfectionisme en prestatiedrang. En daaraan gewerkt. Maar ondanks succes hierin, bleven de klachten. Bizar vond ik dat zelfs de allersimpelste handelingen als spinnen (achter het spinnenwiel), me ziek maakten. Terwijl ik zo hou van het prachtige natuurlijke materiaal, en het spinnen op zich heerlijk rustgevend vind.

Ook de ergotherapeute vond dit alles opmerkelijk. 

Het deed bij haar een belletje rinkelen. Zou het met de visuele prikkelverwerking te maken hebben? Haar collega had een cliente met een vergelijkbaar verhaal. Zij was het, die me de suggestie deed om een neuro-visuele screening te laten doen bij Eye4Health (onderdeel van Eye4Vision) in Ridderkerk. 

De neuro-optometrie is een medisch gebied dat ik niet kende. En waarvan ik niet snel een link zou hebben gelegd met mijn klachten. Het was letterlijk een heel andere kijk hierop. Inmidddels weet ik dat het in de wereld van hersenletsel een essentieel vakgebied is. Maar als je jarenlang denkt dat je een burn out hebt, kom je niet op dat spoor.

Samenwerking van de ogen
De neuro-optometrist van Eye4Health meet en behandelt een heel spectrum aan neurovisuele en cognitieve functies. Neuro-visueel wil zeggen dat het gaat over zien, maar niet over de scherpte van de ogen zelf, maar over de verwerking van de waargenomen prikkels door de hersenen. 

Daar komt nog heel wat meer bij kijken dat menigeen beseft. 

Alleen al het laten samenwerken van die twee ogen, zodat hun verschillende perspectieven samen een juiste focus maken, is een complex en nauwkeurig proces, waarin vanalles mis kan gaan.

Convergentie insufficientie
De problemen die ik aan het begin van dit artikel beschrijf, blijken deels toe te worden geschreven aan wat in medische termen 'convergentie insufficientie' heet. Moeite hebben om de ogen te laten convergeren, ofwel dichtbij te laten focussen op één punt, ofwel om scheel te kijken. Of juist om te divergeren: in de verte te kijken, waarbij de twee ogen wat meer uit elkaar richten en een breder spectrum bezien. Ook juist het afwisselen hiertussen kan moeite kosten. 

Het komt veel voor na een whiplash, hersenschudding en hersenletsel. 

Gewone oogartsen
Door convergentie insufficientie wordt alles waarbij je langdurig dichtbij moet focussen extreem uitputtend en overbelastend. Laat dat nou precies aan de orde zijn bij alles waar ik klachten van krijg (spinnen, haken en wieden dus, maar ook lezen, typen enz.). Ik heb altijd het idee gehad dat er -ook- iets anders aan de hand was dan alleen de overprikkeling die mijn (psycho) therapeuten behandelden. Maar ik kon er de vinger niet opleggen. Nou, dit dus. Alleen al het feit dat het beestje nu een naam heeft, is een opluchting. Het wordt overigens ook door gewone oogartsen in het ziekenhuis gediagnosticeerd. En behandeld.

Klachtenvrij door trainen
Want, ja, het is te 'behandelen'. Door trainen is het vaak tot een redelijk klachtenvrij niveau te herstellen. Al zal het altijd een zwakke plek blijven. Dat vergt wel flink wat doorzettingsvermogen. Want de klachten worden eerst erger. Zoals je spierpijn krijgt van krachttraining. Dit is oog- en hersenfitness. En daar doen heel wat spiertjes en cellen aan mee.

Na het trainen voelt mijn hoofd alsof het in elkaar is geslagen.

Zo beurs en uitgeput en overbelast. Zelfs mijn wandeling is dan te veel, doordat ik licht en bewegend beeld niet kan verwerken.

Maar, je kunt niets kapot maken, vertelt de neuro-optometrist. Ik had daar veel moeite mee in het begin, om daarop te vertrouwen. Ik heb al die jaren juist geprobeerd te leren om binnen mijn grenzen te blijven. Maar de informatie van de 'gewone' oogarts, dat er inderdaad niets anders opzit dan trainen en doorzetten, stelt me gerust. Overigens train ik bij Eye4Health een veel breder spectrum aan functies, wat ook een breder spectrum aan klachten behandelt. Zij zijn daar verder in dan de reguliere oogcentra en revalidatiecentra. Helaas betekent dat ook dat het (nog) niet vergoed wordt door de zorgverzekering.

Stressbestendigheid
De training is zorgvuldig opgebouwd. Eerst de basale functies, zoals oog-volg-bewegingen en later de hogere neurovisuele functies, zoals multitasken en onderscheiden van hoofd- en bijzaken in de stroom aan prikkels. Uiteindelijk gaat het hele prikkel- en informatieverwerkingsysteem beter functioneren. Het visuele systeem is dominant en trekt daardoor de andere zintuiglijke informatieverwerking mee. 

Ik train mijn ogen, maar heb al veel minder last van geluid. 

Zo grappig. Door dit alles worden allerlei cognitieve functies beter, zoals concentratie, nemen klachten af en zal mijn belastbaarheid weer gaan toenemen qua dealen met prikkels en het concentreren op taken. Ook stressbestendigheid schijnt er enorm van te verbeteren.

Dat is helemaal niet grappig natuurlijk. Dat is fantastisch!

Vooruitgang
Op het moment van schrijven, bijna een jaar na de eerste screening, zijn verbeteringen al echt merkbaar. Ik heb meer energie, minder slaap nodig, kan beter tegen geluid, kan activiteiten als klussen en tuinieren vaker en langer volhouden en ook gesprekken gaan wat beter. 

Kwam ik de eerste keren als een in elkaar gedoken, prikkel werend hoopje stress, bij Eye4Vision binnen, bang voor het geroezemoes en de noodzakelijke gesprekken, vanwege de overbelasting die ze geven. Nu wacht ik rustig op mijn beurt (soms nog wel met oordoppen in als het te druk is), maak grapjes met de trainers en klets er soms lustig op los tijdens het trainen. Ook na de training zit ik anders in de auto. De eerste keer was ik totaal groggy, alsof ik gedronken had, en moest de hele weg mijn ogen en oren sluiten. Nu zit ik rustig en kan soms nog even wat praten.

Levenskwaliteit
Ik herstel sneller, heb minder pijn en voel me minder naar. Mijn dagen zijn geen aanschakeling van rustmomenten meer. Uiteraard helpt het mooie lenteweer ook enorm mee. Maar het verschil met vorig jaar is duidelijk.

Ik heb nog een hele weg te gaan. Na het uittypen van dit (eerder op papier geschreven) artikel is mijn kop volkomen beurs. Dat kan beter en ik ben ontzettend benieuwd wat ik nog meer aan herstel kan bereiken. Ik knok keihard door. Maar ik geniet ook zoveel meer en ben zo blij met de enorme winst aan levenskwaliteit die ik nu al gekregen heb. 

Van de week bedacht ik zelfs: 

Ik ben niet meer ziek, ik heb nu een (hele fikse) handicap. 

Wat een wereld van verschil is dat!!

Ps. Hoe het dan kan dat deze convergentie insufficientie nu opeens wel voor problemen zorgt? Veel mensen hebben van kinds af aan een dergelijke (kleine) afwijking. Je hersens compenseren dat en dan word je er oud mee zonder er ooit iets van te merken. Door hersenletsel kan dit compensatievermogen overhoop gehaald worden. En dan moet je brein opeens extreem hard gaan werken om er nog iets van te breien. (Als dat al lukt, want sommige mensen zien echt scheel na een klap.)

Een uitgebreid artikel over de hele training lees je hier.